Więźba to podstawa dachu, można ją porównać do szkieletu utrzymującego ludzki organizm. Najpopularniejszym jej typem w domach jednorodzinnych jest konstrukcja drewniana. Do wykonania więźby potrzebne są solidne materiały,by nie doszło do katastrofy budowlanej, Poza odpowiednim drewnem należy pamiętać również o złączach ciesielskich łączących ze sobą w całość konstrukcję dachu.

Projekt więźby dachowej musi uwzględnić wiele założeń:

• Układ pomieszczeń na poddaszu,
• Rodzaj pokrycia dachowego 
• Możliwość oparcia konstrukcji na murowanych lub żelbetowych elementach domu, 
• Przeznaczenie budynku,
• Bryłę budynku,
• Warunki klimatyczne i spowodowane nimi siły obciążeniowe – przeciętną siłę wiatru, średnią ilość opadów oraz czas zalegania śniegu w ciągu roku.

Więźba tradycyjna wykonywana jest przez cieślę z drewna ciętego na placu budowy. W przypadku poddasza nieużytkowego lub użytkowego nie w całości oraz nieskomplikowanej bryle dachu można rozważyć użycie prefabrykantów, dzięki czemu można zaoszczędzić czas potrzebny na wykonanie budynku.

Z JAKICH MATERIAŁÓW WYKONUJE SIĘ WIĘŹBĘ DACHOWĄ?

Do wykonania więźby dachowej stosuje się głównie drewno sosnowe,świerkowe lub jodłowe, a komponenty typu wkładki i kołki z drewna twardego np. dębowego. Drewno musi być wysuszone – dopuszczalna maksymalna wilgotność wynosi 20%, stosowanie materiałów o większej wilgotności grozi wypaczeniem a przez to zmniejszeniem wytrzymałości. Poza tym drewno nie powinno zawierać dużej ilości sęków i pęknięć, oraz powinno zostać zaimpregnowaneoraz zostać zabezpieczone przed czynnikami biologicznymi i ogniem.

RODZAJE ZŁĄCZY CIESIELSKICH

By konstrukcja dachu była wytrzymała i cechowała się długą żywotnością należy zwrócić uwagę na stosowanie solidnych złączy ciesielskich. Aby tak było muszą zostać wykonane w odpowiednim kształcie oraz rozmiarze, niekiedy należy je wzmocnić elementami metalowymi. Prawidłowe połączenie części konstrukcji dachu to takie, które obniża wytrzymałość materiałów jak najmniej, dlatego zabieg ten musi być wykonany dokładnie.

Elementy więźb łączy się w węzłach za pomocą różnych technik:

• Wręby i gwoździe
• Łączniki ciesielskie
• Sworznie i śruby
• Wkręty
• Pierścienie zębate i płyty kolczaste (przy więźbie z prefabrykantów)

ZŁĄCZA WZDŁUŻNE (POZIOME I PIONOWE)

Do przykładów złączy wzdłużnych należą:

• Złącza na styk ukośny
• Złącza na styk klinowy
• Złącza na nakładkę skośną (zamki skośne)

Stosowane są do łączenia elementów drewnianych takich jak podwaliny,płatwie, oczepy czy murłaty po ich długości. Należy pamiętać, by kąt nachylenia powierzchni styku ukośnego do poziomu nie był mniejszy niż 60⁰,a w styku klinowym mniejszy niż 120⁰.

Słupy prostokątne lub okrągłe łączy się na długości stosując złącza na zakładkę lub zwidłowanie oraz wzmacniając je śrubami, klamrami lub nakładkami z płaskowników lub drewna.

ZŁĄCZA POPRZECZNE

Złączami ciesielskimi poprzecznymi są:

• Wrąb jednostronny
• Wrąb wzajemny
• Wrąb krzyżowy
• Zamek prosty
• Zamek płetwowy (tzw. Rybi ogon)
• Złącza węgłowe
• Złącza na czop

Scalają one części więźby po szerokości. Wykorzystywane są przy łączeniu dwóch krzyżujących się elementów lub gdy koniec jednego z elementów będzie zwierany z drugim pod kątem prostym.

ZŁĄCZA NAROŻNE

Do złączy narożnych zaliczamy:

• Złącza krokwi w połączeniu z kalenicą na zwidłowanie
• Złącza krokwi na zakładkę
• Złącza krokwi na płatwi w kalenicy
• Złącza krokwi z murłatą na siodełko

Służą do łączenia krokwi, wykonuje się je pod kątem, zazwyczaj przyłączeniu z murłatami. Sprawdzają się nawet bez wzmacniania ich metalowym osprzętem jak gwoździe, śruby itp.

ZŁĄCZA WRĘBOWE POD KĄTEM

Przykłady złączy wrębowych

• Złącza na wręb czołowy
• Złącza pojedyncze
• Złącza pośrednie
• Złącza podporowe
• Złącza podwójne
• Złącza czołowe

Wręby używane są do łączenia belek drewnianych pod kątem, łączenia belek z deską pasową, miecza usztywniającego ze słupem lub podpór ukośnych ze słupem. Najczęściej wymagają wzmocnienia ich stabilności połączeniowej, poprzez wykorzystanie śrub ściskających, bolców utrzymujących czy nakładek.